Kundak

Söz, insanın içinde saklı duyguların ve gizli Kuruntuların tercümanıdır. Ağızdan çıkan söz yakalanmaz, geriye çevrilmesi de mümkün olmaz. Onun için akıllı kimseye yaraşan, dilini tutmakla söz sürçmelerinden sakınmak, zarar doğuracak düşüşlerden korunmaktır. İnsan konuşmadığı zaman durum daima lehinedir. Fakat konuşunca ya lehine olur yahut aleyhine olur. Sevgili Peygamberimiz (S.A.) Hz, Muaz (R.A.)'a şöyle buyurmuştur:
«Ey Muaz! Sen sustuğun müddet selâmettesin. Konuştuğun zaman aleyhine olur veya lehine olur.»
Bu itibarla bir fayda sağlamayan, ilim ve edeble ilgili bulunmayan boş sözlerde hayır yoktur. Bunlar zarar getirir. Konuşmalarda noksanlık ve hatalardan kurtulmak için gözetilmesi gereken bazı şartlar vardır:
1 - Söz, ya bir fayda temin etmek, ya da bir zararı kaldırmak maksadıyla söylenmelidir.
2 - Söz yerinde söylenmeli ve fırsatı kaçır maktan sakınmalıdır.
3 - Söz ihtiyaç miktarı olmalı, ziyâde yapmamalıdır.
4- Konuşulan açık ve sade bir dille söylen melidir.
Bir sebebe ve maksada bağlanmayıp rastgele konuşulan sözler, hezeyan kabilinden olacağı için, bunlarda hayır yoktur. Hayır olmayan şeyden de kaçınmak gerekir. (Edebüddünya)